Omgaan met je valkuil(en)
Valkuilen organiseren onze ervaring.
Ze beïnvloeden openlijk of onbewust ons denken, voelen en handelen.
Ieder mens gaat er op een andere manier mee om.
Dit verklaart waarom kinderen in dezelfde omstandigheden zo verschillend reageren.
Dit komt deels door de verschillende temperamenten die we hebben.
We zijn van nature bang, actief, naar buiten gericht of verlegen.
Ons temperament stuurt ons.
Deels komt het doordat we verschillende rolmodellen kiezen.
Kinderen hebben 2 ouders om een rolmodel uit te kiezen.
Er zijn 3 stijlen hoe we met onze valkuil omgaan: OVERGAVE, VERMIJDEN en BESTRIJDEN.
OVERGAVE
De valkuil is verweven met je bestaan.
Je hebt ook veel last van je valkuil.
Als je stijl overgave is, dan vervorm je alles wat er gebeurt zodanig dat het past bij je valkuil.
We reageren sterk op alles wat te maken heeft met onze valkuil.
We zoeken zelfs passende partners en omstandigheden.
En zo houden we de valkuil in stand.
VERMIJDEN
Met vermijden gaan we het uit de weg aan onze valkuil te denken.
We duwen hem weg.
We voelen onze valkuil ook niet meer.
Als we iets voelen dan laten we het verdampen.
We gebruiken drugs, drank of eten te veel, we doen niets anders dan schoonmaken of worden workaholics.
En we gaan alles uit de weg wat onze valkuil in gang kan zetten.
We doen net alsof hij nooit heeft bestaan.
BESTRIJDEN
Bij bestrijden probeer je jezelf en anderen ervan te overtuigen dat juist het omgekeerde het geval is.
In plaats van minderwaardig doen we of we speciaal, superieur, perfect of onfeilbaar zijn.
Hier houden we wanhopig aan vast.
Bestrijden ontwikkelt zich omdat het een alternatief biedt voor kritiek en vernedering, waaraan we zo ontsnappen.
Maar als bestrijden te ver wordt doorgevoerd, dan werkt het als een boemerang.
We blijven niet ongedeerd.
Ze kunnen heel gezond lijken, de mensen die bestrijden.
Hoewel ze goed zijn aangepast en succesvol zijn in de ogen van anderen, hebben ze vaak geen vrede met zichzelf.
Ze blijven zich minderwaardig voelen.
Ook staat bestrijden intimiteit in de weg.
We verliezen het vermogen anderen te vertrouwen, kwetsbaar te zijn en echt contact te maken.
Mensen die bestrijden kunnen geen tegenslag verdragen.
Zij nemen geen verantwoordelijkheid voor hun fouten en erkennen geen beperkingen.
Bij echte tegenslag storten ze in, dan worden ze pas echt depressief.
Onder de oppervlakte zijn ze erg fragiel, hun superioriteit is snel verdwenen.
Als er een barstje komt in het masker, dan komt de valkuil in volle kracht naar voren en ben je overgeleverd aan het oorspronkelijke gevoel.
Meestal is er een combinatie van toegeven, vermijden en bestrijden.
Deze stijlen moeten veranderen, willen we uit de valkuil komen en weer ‘gezond’ worden.
Deze 3 stijlen zijn dus “ongezonde” methodes om met een valkuil om te gaan.
De goede manier om met onze valkuilen om te gaan is het ontwikkelen van een “gezonde volwassene”.
Een gezonde volwassene maak je door de volgende stappen:
- Herken je valkuilen.
Je kunt je valkuilen herkennen door middel van de valkuilen vragenlijsten.
- Erken je valkuil en je gevoelens.
Weet dat je gevoel ontstaat uit je valkuil.
Realiseer dat dit een niet rationeel gevoel is.
- Rationeel denken.
Vermijd gedachten die niet helpen en niet rationeel zijn.
Manipuleer je gedachten naar helpende en rationele gedachten.
Dit kan door middel van het uitwerken van het 4G-schema.
Als je het schema goed door heb gaat dit vanzelf zonder het schema erbij te moeten pakken.
- Keuzes / gedrag.
Weet dat veel van je keuzes zijn gemaakt door je valkuil.
b.v. je relatie, je werk, je sociaal leven e.d.
Een valkuil houdt zichzelf graag in stand, je keuzes en gedrag waren dus gestuurd door je valkuil.
Nu je de valkuil bestrijdt kunnen je keuzes en gedrag dus veranderen.
Keuzes die je gemaakt hebt zijn niet meer van toepassing.
Je kunt je keuzes van toen dus opnieuw bekijken en eventueel veranderen.
Omschakelen naar een “gezonde volwassene” doe je niet zomaar, daar gaat enige tijd overheen.
Alles wat je daarvoor nodig heb kun je leren in Cognitieve trainingen 4G en valkuil training.